Ho do ngoại cảm

Thứ năm - 08/07/2021 21:12

Ho là phản xạ sinh lý bình thường và có lợi cho cơ thể, nhằm mục đích tống đẩy mọi thành phần không phải khí thở ra khỏi đường hô hấp, giúp bảo vệ đường thở. Ho thường gặp trong bệnh viêm mũi họng, viêm phế quản, viêm phổi...

Theo y học cổ truyền, ho do 2 loại nguyên nhân gây ra: ngoại cảm, nội thương. Ho do ngoại cảm gồm ho do phong hàn, phong nhiệt, khí táo.
1. Ho do phong hàn
Triệu chứng: ho ra đờm loãng, trắng, dễ khạc, ngạt mũi, chảy nước mũi, sợ lạnh, nhức đầu, đau người, không có mồ hôi, rêu trắng mỏng, mạch phù.
Pháp điều trị: sơ phong tán hàn, tuyên phế.
Bài thuốc: Hạnh tô tán
Hạnh nhân 10g             Trần bì 4g
Tô diệp                 10g             Bạch linh              6g
Tiền hồ                 10g             Cam thảo nam      6g
Bán hạ chế 6g               Cát cánh 8g
Chỉ xác                 6g               Đại táo                 4 quả
Gừng tươi 3 lát
Cách dùng: tán bột uống mỗi ngày 15-20g chia làm 2 lần hoặc có thể làm thang sắc uống với liều thích hợp.
* Dân gian thường dùng một số cách sau:
- Quả quất 3 quả vắt lấy nước cho 2 thìa cà phê mật ong quấy đều rồi uống.
- Gừng tươi 1 củ (bằng ngón tay cái), Củ xả 2 củ. Hai vị giã nát rồi đổ 2 bát con nước đun lấy 1/2 bát uống nóng.
- Ngậm ô mai gừng
2. Ho do phong nhiệt
Triệu chứng: ho khạc đờm vàng đặc, họng đau, họng khô, khát nước, chảy nước mũi, người nóng sợ gió, đổ mồ hôi, đau đầu, đau mình, rêu vàng mỏng, mạch phù sác.
Pháp điều trị: sơ phong thanh nhiệt, tuyên phế
Bài thuốc 1: Tang cúc ẩm gia giảm
Tang diệp (Lá dâu)                  12g             Hạnh nhân           12g
Cúc hoa 12g             Cát cánh               8g
Liên kiều 12g             Tiền hồ                 12g
Bạc hà 6g Cam thảo nam      4g
Ngưu bàng tử 12g
Ngày sắc 1 thang uống chia 2 lần. Nếu đờm nhiều, vàng, dính kèm theo sốt cao bỏ Tang diệp, Cúc hoa, Bạc hà, Ngưu bàng tử, thêm Hoàng cầm 12g, Ngư tinh thảo (Rau diếp cá) 20 - 40g.
Bài thuốc 2:
Tang diệp (Lá dâu)        16g             Cúc hoa                8g
Rễ cây chanh                 8g               Rau má                 12g
Rễ cây dâu                     12g             Xạ can                  4g
Bán hạ chế                     6g               Lá hẹ                    8g
Bạc hà                            8g               Rễ chỉ thiên          8g
Ngày sắc 1 thang uống chia 2 lần.
* Dân gian có thể dùng một số cách sau:
- Uống 2 thìa cà phê nước mơ, ngày 2 - 3 lần.
- Quả chanh cắt từng lát hoặc bóc thành múi bỏ 1-2 hạt muối ngậm.
3. Ho do khí táo
Triệu chứng: ho khan nhiều, ngứa họng, miệng khô, họng khô, nhức đầu.
Pháp điều trị: thanh phế nhuận táo, chỉ khái.
Bài thuốc:
Tang bạch bì        12g             Sa sâm 12g
Mạch môn            12g             Thạch cao             16g
Lá tre                    12g             Thiên môn            12g
Lá hẹ 8g               Hoài sơn 12g
Ngày sắc 1 thang uống chia 2 lần.